برونكوسكوپي تشخیصی یا flexible، روشی است برای بررسی و دیدن مستقیم داخل راههاي هوايي (برونش و برونشيولها)، که توسط پزشک فوق تخصص ریه انجام میشود. در اين روش، پزشك يك لوله(اسکوپ) باريك و قابل انعطاف را از راه بيني (یا دهان) و سپس حلق به راههاي هوايي پايينتر ميفرستد تا درون راهها را ببیند. برای سهولت انجام کار و رفع بیقراری ناشی از ورود اسکوپ به حلق، قبل از برونكوسكوپي به بيمار داروي آرامبخش و خواب آور داده مي شود و در اکثر موارد در کودکان، این کار با بیهوشی کامل انجام میشود. در سایر روشهای بررسی مثل عکس یا سی تی اسکن، دستگاه تنفس از بیرون دیده میشود و داخل راههای هوایی ارزیابی نمیشوند، لذا برای تکمیل بررسی و تشخیص بسیاری از اختلالات تنفسی و بیماریهای ریوی به انجام برونکوسکوپی هم علاوه بر تصویر برداری نیاز است. برونكوسكوپ داراي يك چراغ و دوربين كوچك مي باشد كه پزشك مي تواند از طريق آن ناي و راههاي هوايي را ببيند و در صورت لزوم عكس و فيلم تهيه كند.
نوع دیگری از برونکوسکوپ هم وجود دارد که بیشتر توسط متخصصین جراحی و گوش و حلق و بینی انجام میشود و از یم لوله(اسکوپ) سخت تشکیل شده و زمانی که درون ريه مقدار زيادي خون وجود داشته باشد يا جسم خارجي در ناي بيمار وجود داشته باشد، انجام این نوع از برونكوسكوپی با لوله سخت (Rigid Bronchoscopy) ارجح است. اين روش فقط از طريق دهان قابل انجام است و به پزشك اين امكان را ميدهد كه بتواند خونريزي را با انجام مداخلاتی متوقف كند و جسم خارجي را با ابزاری بيرون بياورد. البته برای خارج کردن اجسام خارجی کوچکتر که در راههای هوایی تحتانی گیر افتاده اند، باز هم برونکوسکوپی flexible ارحج است.
برونكوسكوپي مي تواند در پيدا كردن علت مشكلات ريوي به ما كمك كند. براي مثال در زمان انجام برونكوسكوپي پزشك مي تواندموارد زير را مشاهده كند:
تومور، علائم عفونت، موکوس و ترشحات غلیظ راه هوایی، محل دقیق خونریزی، انسداد راههای هوایی مثلا با جسم خارجی یا موکوس، ترشحات سفید غلیظ که در بیماریهای خاصی مانند PAP دیده میشود، اجسام خارجی گیر کرده در راه هوایی و آنومالیهای مادرزادی راههای هوایی مثل اشکال در تشکیل یا دوشاخه شدن برونشها و …
همچنين با اين روش پزشك مي تواند در جهت تشخيص نوع بيماري نمونه هايي از موكوس يا بافت را از ريه بيمار تهيه نموده و جهت بررسي پاتولوژيك به آزمايشگاه بفرستد.گاهي پزشكان از برونكوسكوپي براي درمان مشكلات ريه استفاده مي كنند. براي مثال با اين روش مي توان درون راه هاي هوايي Stentقرار داد. استنت يك لوله كوچك است كه راه هوايي را باز نگه مي دارد. از اين وسيله مي توان زماني كه يك تومور يا شرايطي خاص باعث انسداد راه هوايي مي شوند استفاده نمود. در بعضي از بيماري هاي التهابي و مزمن ريوي به وسيله برونكوسكوپي، شستشوي ريه (لاواژ) انجام مي شود.
کاربردهای تشخیصی برونکوسکوپ
1. مشاهده آناتومی و ساختار راههای هوایی از بینی تا برونشیولها
2. نمونه گیری از ترشحات ریه
3. نمونه گیری از مخاط راههای هوائی
4. نمونه برداری از بافت ریه
کاربردهای درمانی برونکوسکوپ
1.خارج کردن جسم خارجی از راههای هوایی
2. شستشوی ریه به منظور خارج کردن ترشحات فراوان ناشی از بیماریهای عفونی یا مزمن
3. تزریق بعضی داروها به طور مستقیم به داخل برونش به منظور اثربخشی بهتر و عوارض کمتر
