چرا کودکان و نوجوانان باید برای ویروس کووید-19 واکسینه شوند؟

اپیدمی کرونا در کشور، خصوصا در پیک­های 5، 6 و 7، کودکان زیادی را درگیر بیماری نمود و منجربه تعداد زیادی بستری، حتی در بخشهای ویژه هم شد. البته تعداد موارد مرگ بر اثر ویروس کرونا کم بوده و بر اساس آمار WHO، افراد زیر 5 سال 2% کل بار بیماری و 1/0% مرگهای ناشی از کووید-19 را برعهده داشتند. بنابراین دلایل متعددی برای توصیه به دریافت واکسن در گروه کودکان وجود دارد:

• با اینکه احتمال ابتلای کودکان به کووید-19 به اندازه بزرگسالان نیست ولی احتمال ابتلای شدید به این عفونت در کودکان هم وجود دارد.
• کودکان می­توانند این عفونت را به دیگران منتقل و منجربه انتشار آن در خانه و مدرسه شوند؛ البته به علت بیماری خفیفتر، کودکان پتانسیل انتقال آلودگی کمتری نسبت به بزرگسالان بیمار دارند.
• کودکانی که به کووید-19 آلوده می‌شوند می‌توانند به عوارض جدی مانند سندرم التهابی چند سیستمی (MIS-C) مبتلا شوند که در این وضعیت قسمت‌های مختلف بدن از جمله قلب، ریه‌ها، کلیه‌ها، مغز، پوست، چشم‌ها یا اندام‌های گوارشی ملتهب می‌شوند. کودکان مبتلا به بیماری های زمینه­ای، خصوصا بیماریهای مزمن تنفسی و درگیر کننده عضلات تنفسی، در مقایسه با سایر کودکان، بیشتر در معرض خطر ابتلا به کووید شدید هستند.

با تزریق واکسن به محافظت از کودک، خانواده و دیگران کمک می­شود:

– دریافت واکسن کووید-۱۹ می‌تواند به محافظت از کودکان ۵ سال و بالاتر از ابتلا به کووید-۱۹ کمک کند.

– واکسیناسیون کودکان می تواند به محافظت از اعضای خانواده، از جمله خواهر و برادرهایی که واجد شرایط واکسیناسیون نیستند و اعضای خانواده که ممکن است در صورت آلوده شدن در معرض خطر ابتلا به بیماری باشند، کمک کند.

– واکسیناسیون همچنین می تواند به جلوگیری از بیماری جدی در کودکان حتی در صورت ابتلا به کووید-19 کمک کند.

– واکسیناسیون کودکان 5 سال و بزرگتر به بازگشایی مدارس کمک می­کند و امکان حضور فیزیکی در محیط مدرسه و تعامل لازم با گروه همسالان را برای کودکان فراهم می­آورد و از بروز عوارض روحی در این گروه سنی جلوگیری می­نماید.

– توصیه می­شود کودکان 2 سال و بزرگتر واکسینه نشده در مکان­های عمومی از ماسک استفاده کنند.

واکسن‌های کووید-۱۹ برای کودکان و نوجوانان بی‌خطر هستند:

در بررسی کلیه واکسنها در گروه اطفال، تاکنون هیچ عارضه جدی شناسایی نشده است. فرآیند توسعه، مجوز، و تأیید واکسن‌های کووید-۱۹ در مورد سایر واکسنها در حال انجام و بررسیهای تکمیلی است و گرچه مجوز رسمی برای استفاده از سایر واکسنها در این گروه سنی هنوز صادر نشده است، بسیاری از کشورها بر اساس مطالعات صورت گرفته اولیه، و با توجه به ادامه اپیدمی و شدت آن در منطقه­ی متبوع خود، اقدام به صدور مجوزهای اضطراری نموده­اند.

• در ایران، در حال حاضر دو نوع واکسن از طرف سازمان غذا و دارو مجوز اضطراری برای تزریق در گروه سنی بالای 5 سال را دریافت نموده­اند: سینوفارم و پاستوکووک(سوبرانا2). مطالعات تکمیلی این دو واکسن در گروه کودکان تا دریافت مجوز قطعی ادامه دارد ولی نتایج تزریق این دو واکسن برای کودکان سایر کشورها اثربخشی مطلوب، بدون عوارض جدی را نشان داده است.
• واکنش آلرژیک شدید، مانند آنافیلاکسی، ممکن است پس از هر واکسنی، از جمله واکسن‌های کووید-19 رخ دهد، اما این اتفاق نادر است. شانس ابتلای به کووید-19 یا ناباروری در اثر تزریق هیچیک از واکسنهای کووید-19 وجود ندارد.
• در مجموع با توجه به اینکه مزایای واکسیناسیون کووید-19 نسبت به خطرات شناخته شده و عوارض بالقوه آن بیشتر است، توصیه می­شود خانواده­ها در اسرع وقت واکسن کووید-۱۹ را برای کودکان ۵ سال به بالا تزریق نمایند.
• با توجه به شانس درگیری شدیدتر با ویروس، جهت دریافت واکسن کووید19، کودکان مبتلا به بیماریهای مزمن تنفسی مانند CF، PCD، آسم، بیماران با مشکلات عصبی عضلانی درگیر کننده سیستم تنفسی و افراد چاق در اولویت قرار دارند.
• اکیداً توصیه می­شود در زمان اپیدمی کرونا، زمان تزریق سایر واکسنهای روتین فرزند خود را تغییر ندهید.
• در مورد هرگونه سابقه آلرژی و واکنش قبلی کودک به واکسن، حتما به پزشک یا پرستار اطلاع دهید و در صورت ابتلای فرزند خود به بیماری­ تب­دار یا عفونت فعال، برای تزریق واکسن تا زمان بهبودی صبر کنید
• موارد احتیاط در مورد واکسن پاستوکووک: افراد با سابقه تزریق واکسن حاوی توکسین کزاز طی 3 ماه گذشته، افراد دارای آسم کنترل نشده یا حمله آسم در 3 ماه گذشته، افراد دارای سابقه آنافیلاکسی به واکسن در طول عمر، سابقه درمان با داروهای سرکوب کننده ایمنی طی 9 ماه پیش از تزریق(به جز کورتونهای موضعی)، و گاماگلوبین.
• شایعترین عوارض مشاهده شده با کلیه واکسنهای کووید-19، علائم موضعی شامل درد، قرمزی و تورم در ناحیه بازو است. عوارض کمتر شایعی هم ممکن است درکل بدن ظاهر ­شوند(خستگی، سردرد، درد عضلانی، لرز، تب، تهوع) که طی چند روز از بین میروند.

• توجه کنید که برخی افراد اصلاً دچار عوارض جانبی نمی­شوند و این نشان دهنده بی ­اثر بودن واکسن دریافت شده نیست.
• توصیه میشود خانواده‌ها به توصیه های انجمن ریه کودکان و کمیته ملی مبارزه با کرونا یا افراد متخصص که در این زمینه تجاربی دارند، اعتماد کنند. این افراد بر اساس تحقیقات و مطالعات مختلف داخل و خارج کشور، به چنین نتایجی دست یافته‌اند و به همین خاطر لازم است به پیشنهادها و توصیه‌های آنها اعتماد شود. این طبیعی است که خانواده‌ها در رابطه با فرزندانشان کمتر تمایل به ریسک کردن دارند، اما توصیه به زدن واکسن در کودکان به این دلیل است که ابتلای کودکان واکسینه نشده‌، سخت‌تر و با علایم شدیدتری بوده است.